Bidden
1.0 Wat is bidden?
Wij brengen van bidden niet veel terecht, omdat wij niet weten wát wij bidden moeten. Bidden is veelal een persoonlijke zaak en een eenzaam gebeuren geworden, want er zijn geen anderen direct bij betrokken. Dat heeft een heilzaam effect. We worden niet gecontroleerd, zijn vrij, hoeven geen goede noch deftige woorden te gebruiken. Wat zich dan voltrekt, is een volledig geheim tussen God en de mens, die bidt. De anderen hebben er niets mee te maken hoe je het doet, wat je doet, waar je het doet, de enige die telt is degene die ik in mijn gedachten heb en tot wie ik mij richt.
Maar veel mensen lijden vandaag de dag onder het feit, dat zij niet meer kúnnen bidden. Zij twijfelen of God hun gebed nog wel hoort en na hun gebed in actie komt. Soms gaat het bidden over een ernstig zieke vader, die maar niet beter kan worden. Of soms alleen maar om het bidden van kracht en ondersteuning die je misschien nodig hebt bij de komende operatie of een echtscheiding? Of soms wordt het bidden meer ervaren als een manier om je open te stellen voor God en voor de wereld; een driehoeksrelatie 'ik - God - (de rest van) de wereld'. In het andere geval gaat het om een bewustwording van je eigen verlangens; het gebed wordt dan meer een oefening van het benoemen van verlangens.
Ansel Grün is monnik en kellenaar (economisch directeur) van de benedictijnabdij in Münsterschwarzach en die omschrijft het bidden in zijn boek 'Aandachtig leven' als volgt: 'Ja, ik mag God alles vragen. Ik mag mij met al mijn problemen en moeilijkheden tot God richten. Maar het doel van mijn gebed moet altijd zijn: 'Uw wil geschiede'. Ik mag God niet manipuleren in mijn gebed, maar ik worstel met God in mijn gebed opdat ik mij meer en meer aan God kan overgeven, om zo werkelijk vrij en gezond te worden'. 'Bidden is eenvoudigweg puur zwijgen voor God. Bidden is meer dan alleen maar je eigen ziel analyseren', volgens Ansel Grün.
Misschien hebben we minder prettige ervaringen met het bidden. Zodra het woord als gebed valt, denken we onmiddellijk aan die pijnlijke ervaringen op de zondagschool, zoals toen we een standje kregen omdat we één van de woorden van het 'Onze Vader' niet goed begrepen hadden of dat we het gebed maar zo snel mogelijk 'afraffelde'. Er werd verteld, dat het gebed - wanneer het echt is en doorleefd werd - een antwoord aan God is en dat Gods aanwezigheid het heelal doordringt. Maar wie als kind begreep dat? De voornaamste reden waarom veel mensen, misschien de meeste in deze roerige tijd, het bidden moeilijk vinden en waarom sommigen het zinloos vinden, is gewoon het gemis van het besef hebben van Gods aanwezigheid; Gods aanwezigheid in ALLLES!
Misschien wordt het nu tijd om het gebed opnieuw te formuleren, zodat wij in staat zijn de bestaande beperkingen of oude gewoonten te doorbreken. Misschien betekent het gebed meer dan we tot nu toe dachten!
2.0 Het doel van bidden?
Het gebed is een onderdeeel van de diverse religies. In het gebed zoekt een gelovige een spiritueel contact met goddelijke of menselijke spirituele wezens, of een vorm van spirituele werkelijkheid of leer. Voorbeelden hiervan zijn God, goden, verlichte wezens en heilige geschriften.
Het doel van een gebed kan zijn om eerbied te tonen, een verzoek te maken (bijv. vergeving van zonde), of om de eigen gedachten en emoties te uiten of richting te geven of Gods liefde zelf mogen ervaren tijdens het gebed. Bidden betekent veel meer dan we tot nu geleerd en gedacht hebben! Bidden is contact zoeken: bidden is communiceren!
3.0 Helpt bidden wel?
Bidden is primair en van ouds zich tot God wenden met een (smeek)bede om hulp. 'Bidden is het leegmaken voor God, maar ook Jezus tot model en navolging nemen, zodat men probeert mee te lijden met anderen zoals Jezus dat doet', is een kerngedachte (de kerkelijke leer) van veel gelovigen. 'Vergeef onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van den boze............' Toch ervaart de moderne mens, dat bidden steeds meer als een aanslag op hun zelfrespect. Het zijn altijd de oude vrouwtjes die we zien bidden in een lege kerk. Nooit zitten er oude mannetjes. Nee, bidden in de westerse beschaving is niet mannelijk (meer) en daarom bidden mannen niet. Maar besef, dat het juist een eer is om met God te communiceren. Want wie verlangt er niet stiekem naar om met God te mogen 'praten' of op zijn minst dat Hij mijn persoonlijk gebed aanhoort? Besef, dat God nooit heeft opgehouden ons hart te beroeren, ons te 'raken' en al eeuwenlang met ons communiceert. Zelfs vandaag de dag nog. Maar velen staan niet meer open voor Zijn aansporingen, Zijn aaanraking van ons hart.
Vele boodschappers - Confucius, Lao-Tse, Boeddha, Mohammed, Mozes, Krishnamurti, de Dalai Lama, Sai Baba, Jezus en vele anderen - hebben eeuwen lang getracht juist wél toegang te krijgen tot je hart, want zij beseften terdege dat met een 'open hart' je toegang had tot God en dat er dan géén afscheiding tussen God en de mens bestond. De tijd van vereniging en hereniging met God, vereniging met alle anderen en met elk levend wezen stond dan voor de deur, zodra jij je hart had geopend. De vereniging met alle anderen en met elk wezen leidt uiteindelijk tot het besef, dat wij allemaal Eén zijn! En dat is de enige boodschap van God - en van alle boodschappers - die er echt tot doet. En juist dan - bij dat besef en die bewustwording - wordt het gebed zinvol door in ons achterhoofd de gedachte vast te houden, dat wij allen gelijk en Eén zijn!
De meeste mensen geloven in God, maar ze geloven gewoon niet in een God die in hen geloof! Maar God gelooft in ons allemaal. God houdt meer van ons dan de meeste onder ons beseffen. Waarom dat niet de stoute schoenen aantrekken en dan toch maar weer contact zoeken met God; door bijvoorbeeld te bidden of te gaan mediteren. Probeer dan op z´n minst je 'open-te-stellen' voor het spirituele contact met God.
4.0 Het liturgisch gebed 'Het reciteren van een gebed?' 'Het persoonlijk gebed of het rituele gebed?'
Liturgie is het geheel van geboden, ceremoniën, symbolen, kerkgebruiken en gewaden van enige eredienst. (Grieks: leitourgia = dienst van het volk).
Religie probeert de overtuiging bij te brengen, dat God een levende kracht is in het leven van de mens en het gebed is het middel waarmee geprobeerd wordt dit grote doel te bereiken. De ware overtuiging dat God bestaat, krijgt de mens niet door het geloof dat er een God is in de hem omringende wereld, maar door de gewaarwording van het goddelijke in hemzelf. Deze gewaarwording wordt bereikt met het gebed. Het liturgisch (christelijk) gebed - de voorgeschreven, 'rituele' gebeden - bijvoorbeeld beoogt ons op te voeden en te helpen om de houding en de (RKK)geloofsleer van de Kerk - 'de mens kan zich alleen in Christus met God verenigen; alleen in Hem kunnen wij ons in volle waarheid tot God richten' - binnen te gaan en ons die eigen te maken. In de liturgie zeggen we veel dat we niet begrijpen, maar het 'kerkelijke gebed' (schuldbelijdenis en kyrië, smeekgebed, eucharistisch gebed, het gebed van ontferming, voorbede, dankzegging of gloriagebed) zal mogelijk leiden tot groei in een beter begrijpen en sterker voelen wat de woorden en ceremonieën uitdrukken. Maar als de liturgie niet een soort |vroom-doen-alsof| wil worden, dan is het belangrijk dat we ze aanvullen met ons persoonljk gebed door toch veel meer uit te drukken wat wij werkelijk voelen door God over onze twijfels en onzekerheden te vertellen.
Binnen de islam zijn er drie verschillende vormen van gebed, te weten Dhikr (een meditatieve vorm van gebed); Dua (een persoonlijk gebed zonder vaste regels) en Salat. Salat (het rituele, verplichte gebed in de islam) behoort tot één van de belangrijkste vormen van aanbidding van Allah, de Schepper der Werelden. Maar voor de salat zijn vaste tijdvakken vastgesteld, gebaseerd op de positie van de zon [Soera De vrouwen 103]. De salat zorgt ook voor een 'directe' verbinding tussen de mens en de Schepper, zónder tussenkomst van tussenpersonen of middelen. Salat komt niet geheel overeen met de westerse betekenis van het woord gebed. Want het islamitische gebed is gebonden aan verschillende opgelegde regels met betrekking tot reinheid (het ritueel wassen), handelingen, intentie, recitaties, richting en gebedstijden. Ook behoort de salat tot de tweede geloofszuil - vijf hoofdplichten of zuilen - van de islam en is dus verplicht. Iedere moslim dient vijfmaal per dag te bidden in de richting van de heilige stad Mekka; bij zonsopgang, 's middags, in de namiddag, bij zonsondergang en 's avonds. En op de vrijdag zijn alle mannelijke moslims verplicht het middaggebed (salat al-djuma) in de moskee te bidden. De oproep tot het verplichte gebed - de 'ezan' - wordt vanaf een hoge plaats (de 'minaret') met luide stem zingend opgeroepen om hen te waarschuwen, dat het tijd is voor het gebed. Haja ilal-salah, wat Arabisch is voor: 'kom tot het gebed'. Het verplichte gebed wordt dagelijks verricht als wijze van verering van Allah.
In de joodse religie speelt het terfilla-gebed een centrale rol. Maar zo zij er ook aangepaste gebeden voor verschillende uren van de dag, verschillende dagen van het jaar en verschillende gebeurtenissen in het mensenleven en de natuur rondom. Op weekdagen zijn er bijvoorbeel drie gebeden: 's ochtends het sjachariet, 's middags mincha, en 's avonds ma'ariew (ook wel 'arwiet gnoemd). Op feestdagen (inclusief sjabbat) is er bovendien een moessafdienst, die op het sjachariet volgt, en speciale gebeden of teksten die worden opgezegd; gereciteerd! De gebeden staan vermeld in een algemeen gebedsboek voor weekdagen en sjabbat (terfilla) en in specifieke gebedenboeken (machzorim) voor feestdagen. In een machzor staan ook de dagelijkse gebeden met eventuele aanpassingen voor de feestdag vermeld.
In dit geval is opmerkelijk, dat volgens de Koran, de salat al veel eerder was voorgeschreven aan de joden [Soera De Koe 43, 83; Soera De Tafel 12 en Soera Jonas 87], aan de profeten Musa [Soera Ta Ha 14] en Isa [Soera Maria 31], maar de latere geslachten lieten de salat verloren gaan [Soera Maria 59]. Ook Ibrahim vraagt zijn nakomelingen in [Soera Abraham 37] de salat te verrichten.
5.0 Bidden om vergeving?
Elke christen of jood die deelneemt aan een vorm van aanbidding, bidt om vergeving. Bijna zonder uitzondering bevatten kerkdiensten dan ook betekentenissen van zonde! In sommige kerken of instellingen zijn dit niet algemene bekentenissen (schuldbekentenissen die d.m.v. een reeks woorden worden afgelegd), maar ook persoonlijke bekentenissen waarbij iemand, ofwel naar een priester gaat om te biechten en absolutie te verkrijgen, ofwel zijn zonden bekent aan de voltallige gemeenschap waarvan hij deel uitmaakt.
Elke dag dat een jood bidt, vraagt hij of zij aan God 'Waarom?' in het besef dat alleen God het antwoord kent. Het is voor een jood een godslastering te denken dat hij of zij het weet, want alleen God weet het! Wij - de joden, de christenen, moslims, hindoes, etc. - krijgen in het gunstige geval een glimp van het mysterie te zien. Het ligt in de bedoeling dat je je overgeeft aan het leven zoals zich dat ontvouwt, in het besef dat het een doel heeft, zelfs als jij dat niet kunt zien. Je moet als jood dan ook nooit een trotse houding hebben of de pretentie hebben dat je het weet. Je moet altijd zeggen: 'Wat ik ook lijk te weten, God weet meer dan ik. God is mijn leermeester. Hij legde me neer bij rustige wateren. Hij verkwikte mijn ziel'. Je moet als jood, dus een relatie hebben met God; en dat moet een respectvolle relatie zijn! Veel christenen daarentegen denken dat Jezus Christus één en al oor voor hen is als ze bidden en dat ze daarom niet in gesprek hoeven te gaan met God. Ze denken dat ze voldoende hebben aan Christus en het wel zonder God afkunnen. Besef en realiseer je, dat je Christus niet nodig hebt om bij God te komen. Wij - christenen - leggen daarom veel te veel nadruk op het geloof in Jezus Christus en 'vergeten' ............... God!
Maar is het dan niet zo als wij bidden en vragen om vergeving van onze zonde, dat Christus of de heilige maagd Maria toenadering tot God zoekt.......... voor ons? Als een 'afgezant of bemiddelaar' - Vertegenwoordiger, Heiland, Verlosser - van de mensheid optreedt? Neen, Jezus Christus heeft ooit gezegd: 'Als ik voor jullie zonden gestorven zou zijn, valt er voor jullie niets meer te doen. Waarom zou je dan niet alleen ten hemel varen louter op kracht van je geloof in mij? Wel omdat, ondanks je geloof in mij, je niet gelukkig en tevreden bent. Jij hebt mij boven je zelf geplaatst waar ik jou niet kan bereiken. Haal me van mijn voetstuk, mijn broeder of zuster, en zet met neer aan jouw zijde. Ik ben jou gelijke, absoluut en onvoorwaardelijk. Creëer geen afstand, maar sluit ons in de armen als je gelijke. Want .... je komt niet sneller thuis wanneer je in mij gelooft dan wanneer je in Boeddha gelooft. Maria had jouw moeder kunnen zijn. Ik had jouw zoon kunnen zijn'. [Paul Ferrrini, 'Het wonder van liefde'].
De vraag die we dus moeten stellen is wat de gelovige denkt, dat er gebeurt wanneer hij of zij om vergeving bidt. En de vraag die eigenlijk hiermee verband houdt, is wat er met zonde wordt bedoeld. Een zonde is een ernstige of minder ernstige handeling tegen de morele wetten van de godsdienst; iedere vrijwillige overtreding van goddelijke of zedelijke wetten. De term zonde impliceert een zekere ongehoorzaamheid aan God en wordt gebruikt in het jodendom, christendom en islam. Het toegeven schuldig te zijn of zonden begaan te hebben, is een integtraal deel van het christelijke geloof en het praktiseren van het geloof. Want, helaas de machtige georganiseerde religies leren ons dat wij beschamende, zondige schepselen zijn; dat wij in zonde zijn geboren en niet eens verdienen het stof onder Gods voeten te zijn; dat wij God onwaardig zijn! De belijdenis van zijn zonden, of op zijn minst van zijn schuld, wordt door de meeste kerken dan ook gezien als eerste vereiste voor het christen-zijn! Dus je bidt om vergeving!
Er zijn verschillende benaderingen mogelijk. Zonde kan gezien worden als:
- Het overtreden van regels zoals de Tien Geboden;
- Handelen tegen de wet der liefde;
- Zich afwenden van God; (de allergrootste zonde van een moslim: het dienen van andere goden of ander zaken (shirk) en het ongeloof in God (kufr), waarvoor geen vergeving zou bestaan. Indien God het vergeeft, zal het verblijf in de hel voor lange tijd zijn);
- Het niet meer handelen in overeenstemming met onze ware menselijke natuur.
Bidden om vergeving behelst dus een zekere berouw, en dit moet oprecht zijn. Spijt van begane 'zonden' is daarom een essentieel onderdeel van elk oprecht gebed om vergeving te kunnen ontvangen. Maar de islam kent de concepten van vergeving en verlossing van zonden helemaal niet; ieder mens blijft zelf altijd verantwoordelijk voor zijn eigen daden en moet de gevolgen daarvan dragen bij Gods Eindoordeel. Dat eindoordeel is afhankeljik van de eindbalans tussen zonden en goede daden. Wordt het voor christenen dan ook niet eens tijd om te leren aanvaarden, dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen handelingen en daden in dit leven én dat je aanvaardt dat God je 'zonden' al heeft vergeven vóór dat je erom vraagt. Want indien zoiets als 'zonde' zou bestaan, dan is dat niets ander dan jezelf toestaan te worden wat je bent door de ervaringen van die ander! Dit is de 'zonde' die je hebt begaan. Je wacht niet je eigen ervaring af, maar accepteert de ervaring van anderen als hét (jouw) evangelie.
De toekomst, de toekomst, altijd de toekomst. Daar ligt je leven, niet in het verleden. De toekomst. Daar ligt je waarheid, niet in het verleden. Wat je al gedaan hebt, is onbelangrijk in vergelijking met wat je creëren gaat. God vergeeft je al je fouten. God vergeeft je misleidende gevoelens. God vergeeft je foutieve ideeën, je verkeerde begrip, de daden die anderen pijn deden, je egoïstische besluiten. Allemaal! Want God weet dat jij niet bent wat je geweest bent, maar dat je bent wat je nu bent, en dat je dat altijd zult zijn; een kind van God! Besef en realiseer je, dat in Gods ogen alles mogelijk en acceptabel is!
6.0 Smeekbede zinvol?
De meeste mensen spenderen het grootste deel van hun volwassen leven met het zoeken naar de juiste manier om God te aanbidden, te gehoorzamen en te dienen. Het reciteren van een eindeloze reeks van gebeden; lange ingewikkelde zinsconstructies, deftige woorden. Wie kent ze niet! Maar de ironie van dit alles is, dat God dergelijke aanbiddingen en vele lof-uitingen niet wenst. 'Uw naam worde geheiligd' (Allah de Volmaakte, Allah de Verhevene, etc.) en 'Vergeef onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren'.
God zegt heel duideljk in de boeken van Neale Donald Walsch hierover: 'Ik heb geen behoefte aan jullie onderdanigheid én het is voor jullie niet noodzakelijk om Mij te dienen'. Want in ons aller diepste verlangen, dat als 't ware in ons DNA-bewustzijn [Divine Natural Awareness, het Goddelijke Natuurlijk Bewustzijn] is geprogrammeerd om God werkelijk te ontmoeten, strekt onze ziel zich ten alle tijden naar God uit; en dat geldt zowel voor ongelovigen als gelovigen. Een gebed is dan in de eerste plaats ook niet een smeekbede ('geeft ons heden ons dagelijks brood'), maar het diepe innerlijke verlangen naar Hem die ons hart kan beroeren, die ons hart kan vullen met liefde, met Zijn Inspiratie, Zijn Geest!
Een gelijkenis van Jezus vertelt ons hier het volgende over: 'Welk mens onder u zal, als zijn zoon hem om een brood vraagt, hem een steen geven? Of als hij om een vis vraagt, zal hij hem toch geen slang geven? Indien dan gij die slecht zijt, goede gaven weet te geven aan uw kinderen, hoeveel meer zal u Vader in de hemelen het goede geven aan hen die daarom bidden?' God stelt ons nooit teleur, omdat alles in Gods ogen acceptabel is. Het zijn hooguit onze eigen hoge verwachtingen die ons juist teleurstellen in het persoonlijk gebed.
Gebed is geen monoloog, maar een dialoog; Gods stem in antwoord op de mijne is het belangrijkste onderdeel!
7.0 Krampachtig bidden zinvol?
God is zo vertrouwd met ons dat Hij onze wooorden al weet, vóórdat we ze nog geformuleerd hebben. Ja, waarom dan nog bidden, is de vraag van vele gelovigen? Alleen maar om God te behagen? Of in de hoop, dat mijn zonden misschien worden vergeven?
Daarop weet ik maar één antwoord: voor God is het bidden niet noodzamelijk én verplicht. Een gebed behoeft niet aan bepaalde (spel)regels en verplichtingen te voldoen; een ritueel proces of een rituele handeling te worden van waaruit alle innerlijke emoties en diepste gevoelens zijn verdwenen. Het opdreunen of het afraffelen van een gebed wordt dan nutteloze bezigheid; het is alleen goed voor onszelf, we hebben een adres waar wij ons toe kunnen wenden, een oor dat open staat en een oog dat ons ziet. We hoeven van bidden daarom niet een overspannen aangelegenheid te maken, alsof God alsnog op de hoogte moest worden gebracht van wat eraan schort. Krampachtig bidden wordt dan veel meer het aankloppen bij Hem die het al -|alles| - weet!
8.0 Waar komt bidden dan op neer?
Deze vraag wordt als sinds mensengeheugenis gesteld. Paulus zegt hierover: 'Laten uw wensen bekend worden bij God'. Wie dus rechtstreeks tot God bidt, gelooft dat God belangstelling in hem of haar toont. Wie bidt tot God heeft dus als eerste de vooronderstelling dat God een iemand-achtig Wezen is; een Persoon is die - hoog op Zijn troon zit en toekijkt - ergens in het universum woont! Bij deze menselijke gedachte over God, zijn wij sterk geneigd om te denken dat God net zoals de mens zou handelen en reageren zoals de mens zou doen in een soortgelijke situatie. Hoe stoutmoedig en onverbeterljk het christelijke geloof is, blijkt pas goed bij het eeuwenoude gebed. Neem bijvoorbeeld de christelijke traditie dat het 'Onze Vader' heet; het behoort het 'volmaakte gebed' te zijn en wel om de reden dat het orde aanbrengt in wat we voor God neerleggen.
Uw naam worde geheiligd; Uw koninkrijk komen; Uw wil gescheide. (Hiermee nemen we aan wat God belangrijk, mooi of passend vindt en daarna komen we met de dingen die wij belangrijk vinden); Geef ons heden ons dagelijks brood; Vergeef onze schulden, gelijk ook wij onze schuldenaren; Leid ons niet in verzoeking maar verlos ons van den boze.
Maar de vraag is waarom wij dergelijke lof-uitingen 'Uw naam worde geheiligd', 'Allah de Verhevene', etc. willen benoemen als we diep in ons hart weten dat God het aller Hoogste, aller Heiligste Wezen is en dat God niet onze onderdanigheid, en 'schijnbare' nederigheid op prijs stelt. Waarom gebruiken we nog steeds de zin 'Uw wil geschiede', als we weten dat Jezus ooit gezegd heeft: 'Gehoorzaamheid is geen groei en Mijn Vader verlangt juist groei'. En groei verlangt juist (innerlijke) vrijheid. Wees daarom onbevangen, dankbaar en blij als een kind in plaats van nederig en onderdanig. Wees oprecht en eerlijk!
Waarom dan nog steeds maar blijven herhalen 'vergeef onze schulden en leid ons niet in verzoeking' alsof wij er nog niet voldoende van overtuigd zijn, dat wij 'zondaren' zijn die uiteindelijk gestraft zullen worden; en ........ dat God nog steeds de 'straffende, boze, wraakzuchtige' God is die de mens beoordeelt en veroordeelt over zijn begane daden? Want Hij is het toch die onze zonden behoordeelt? Waarom dat misvormde en misplaatste godsbeeld maar blijven verheerlijken? Waarom deze indoctrinerende hersenspinsels maar steeds in onze hoofden en dat van onze kinderen blijven stampen? Laat wij nu eens de kinderen leren, dat wij volwaardige schepsels des Heren zijn.
De diepliggende gedachte die in ieder gebed enigszins 'verkapt' voorkomt - of het een ritueelgebed, een smeekbede of een oprecht dankgebed is -, is misschien wel de vraag hoe we God toch zoveel mogelijk kunnen 'behagen'. Of op z'n minst ervoor kunnen zorgen, dat God naar ons wil luisteren. Maar de allergrootste illusie is, dat wij God niet kunnen behagen door ons uiterlijke gedragingen en onze lovende woorden. Neen, het enige waarmee we God kunnen 'behagen', is te zijn |Wie-we-werkelijk-zijn|. Gedraag je als een oprecht kind van God in dit unieke NU-moment. Niet meer dan dat wordt er van je verlangt! Jezus zegt hierover heel duidelijk: 'Als ge bidt, ga in uw binnenkamer'. 'En dat is heel iets anders dan uw bovenkamer betreden en het verstand 'raadplegen'!
Bidden is niet God de zaak laten opknappen om zo doende gratis te krijgen waar anderen voor moeten werken.
9.0 Hoe bidden? 'Het liturgisch gebed of private gebed?' 'Heer, leer ons bidden'. [Luc. 11:1]
Wanneer wij oprecht bidden, worden wij wakker voor die onzichtbare tegenwoordigheid van God in Alles; ook in onszelf. Het werk van het gebed wordt dan veel meer iets van het hart dan van het hoofd! Onze gevoelens omtrent God zijn daarom belangrijker dan onze gedachten - de godsbeelden - over Hem.
Eén van de meest elementaire regels voor het bidden is, dat het echt moet zijn. We moeten uitdrukken wat we werkelijk voelen. Want ..... 'Hoe kan ik intiem worden met iemand die mij nooit laat merken wat hij voelt?' Het zou daarom dwaas zijn, in ons persoonlijk gebed tegen God te zeggen wat wij niet menen. Want God die onze meest verborgen gedachten kent, kunnen wij niet bedriegen. Het is veel beter, aan God te zeggen wat wij werkelijk voelen. Dus als ik iemand haat, is het beter dat ik God zeg dat ik hem haat; het is beter dat ik voor God mijn woede erken. Eerlijk, maar misschien met een gevoel van spijt om mijn onmacht om dat gevoel te beheersen.
10.0 Herformulernig van 'gebed' 'Je bidt voortdurend, want denken op zichzelf is al bidden'
We zullen 'gebed' nu eens gaan definiëren als het bewust worden van het bewustzijn van God; de aanwezigheid van God in Alles! Ook in jou en mij!
Maar om te beginnnen, wat wordt er bedoeld met het bewustzijn van God? Wel, hoe we God - de Ultieme Werkelijkheid, de Onbewogen Beweger, het |AL|, |Alles-Wat-Is| - ook willen definiëren, we zijn het er waarschijnlijk allemaal over eens dat Hij/ Zij - de Vader/ de Moeder - zich volledig bewust is van ons, van ons allemaal en te allen tijde. God - de Oneindige Zuivere Geest - laat zich niet misleiden door wisselende, veranderende, grilige illusies die ons leven lijken te beheersen, maar is juist de Onveranderlijkheid die weet |wat| en |wie-wij-werkelijk-zijn|. En dit Hoogste Wezen vergeet ons nooit; geen moment verliest Hij/ Zij ons uit het oog. God is zich altijd bewust van ons.
Maar ..... hoe worden wij ons bewust van dit goddelijke bewustzijn?
Misschien kunnen we hier beter het woord 'communiceren' introduceren als vergelijkende beeldspraak. We kunnen niet communiceren met iemand tenzij we ons bewust zijn van hem of haar. God is zich altijd bewust van ons, en het kan zo zijn dat wij ons niet altijd bewust zijn van God, dat wij degenen zijn die de communicatie hebben verbroken. Het bewust worden van het bewustzijn van God is de daad - de actie - de wij verrichten door de stroom aan informatie tussen onze Oerbron - God, |Alles-Wat-Is| - en onszelf weer op gang te brengen. Het woord dat we kiezen om deze belevenis - de 'constact-stroom' - te omschrijven is dan 'gebed'.
11.0 Dankbaarheid
De ervaring van de 'biddende' mens is, dat je niet zult krijgen waarnaar je verlangt én evenmin kun je alles hebben wat je wilt. Dit komt naar mijn mening doordat je specifieke verzoek een uitdrukking van gebrek is! Wanneer je zegt dat je iets intens verlangt, geeft dat in feite alleen uitdrukking aan dat gevoel, dat verlangen, binnen jouw bestaande werkelijkheid weer. Het juiste gebed is dan ook nooit een smeekbede, maar veel meer een dankgebed!
Wanneer je God vóóruit bedankt voor iets wat je verlangt te ervaren (in jouw werkelijkheid, jouw leventjes), bevestig je eigenlijk dat het in feite al bestaat. Want dankbaarheid is wel de meest krachtige uitdrukking tegenover God, een bevestiging dat, zelfs voordat je vraagt, God al geantwoord heeft. Verzoek daarom nooit om iets, maar spreek je waardering uit!
Maar realiseer je tevens, dat dankbaarheid niet gebruikt kan worden als een middel om God te manipuleren, als een techniek waarmee je het universum voor de gek kunt houden. Je kunt niet tegen jezelf liegen; je zuivere geest (de ziel) kent de waarheid van je gedachten. Indien je zegt: 'Bedankt God voor dit en dat', ondertussen steeds duidelijk beseffend dat het in je huidige werkelijkheid niet bestaat ['Ik kan mezelf niet genezen'], dan kun je niet van God verwachten om minder duidelijk te zijn en dat voor je te realiseren.
God weet wat jij weet, en wat jij weet is dat wat zich voordoet als jouw werkelijkheid!
12.0 Gebed niet verhoord?
Veel mensen zeggen, dat hun gebeden niet zijn verhoord. Geen enkel gebed of welk gebed dan ook is niet meer dan een uitgesproken verklaring van wat zo is - wordt niet verhoord. Ieder gebed - iedere gedachte, iedere verklaring, ieder gevoel - is creatief. Tot de hoogte waarop het hartgrondig als waarheid wordt beschouwd, zal het zichtbaar worden gemaakt in jouw werkelijkheid; in jouw leven. Wanneer er wordt gezegd dat een gebed niet verhoord is, is in werkelijheid de meest hartgrondige beleden gedachte - de gedachte achter de gedachte, de oorspronkelijke gedachte - werkzaam geworden! Maar wat je moet weten - en hier zit het geheim - is dat altijd de gedachte achter de gedachte de overheersende gedachte is. Je zou het ook de ondersteunende gedachte of de allereerste oorspronkelijke gedachte kunnnen noemen, die jij - zonder dat je het zelf beseft - koestert! Als je dus bedelt en smeekt - hoewel je dat natuurlijk niet 'beleid' of opbiecht tegenover God -, lijkt de kans veel kleiner dan je zult ervaren wat je denkt te kiezen, aangezien de ondersteunende gedachte achter elke smeekbede is dat je nu niet bezit wat je verlangt. De ondersteunende of achterliggende gedachte wordt dan jouw werkelijkheid.
De enige ondersteunende gedachte die deze gedachte teniet kan doen, is de in geloof aanvaarde gedachte dat God alles zal geven waarnaar gevraagd wordt, zonder mankeren. Sommige mensen bezitten zo'n geloof, maar het zijn er maar weinig. Het bidden wordt dan een stuk gemakkelijker wanneer je - i.p.v. te moeten geloven dat God op elk verzoek je zal antwoorden - intuïtief begrijpt dat het verzoek zelf niet noodzakelijk is. Het gebed is dan een dankzegging. Het is absoluut geen verzoek, maar een uitdrukking van dankbaarheid voor wat zo is. Maar als jij gelooft, dat God een soort almachtig Wezen is dat alle gebeden verhoort, 'ja' zegt tegen sommigen, 'nee' tegen anderen en 'misschien', maar niet 'nu' tegen de rest, dan heb je het mis. Volgens welke vuistregels zou God moeten beslissen? Als jij gelooft, dat God de Schepper en de Beslisser is van alles in je leven, dan vergis je je. God is Waarnemer, niet de Schepper van jouw ellendig leventje. God staat klaar om je te helpen je leven (opnieuw) te leiden, maar niet op de manier waarop je dat zou verwachten. Het is niet Gods opdracht de omstandigheden of voorwaarden van jouw leven te scheppen of te vernietigen. God schiep jou naar het beeld en de gelijkenis van God. Jij hebt de rest geschapen door de macht die God jou heeft gegeven. God schiep het levensproces en het leven zelf, zoals jij dat kent. Niettemin heeft God jou de vrije keuze gegeven met je leven te doen wat jij wilt. In die zin is jouw wil voor jou Gods wil voor jou! Je gebed is al verhoord, voordat jij vraagt!
Maar realiseer je, dat het onmogelijk is over iets te denken én te spreken of om iets te doen, waarin je niet werkelijk gelooft! Daarom moet het scheppingsproces (ook het gebed) ook geloof insluiten. Dit is het absolute geloof. Dit is iets met zekerheid weten. Zeker weten dat je zonde al vergeven zijn, voordat je erom vraagt. De positie van het weten (het zeker weten) is er één van intense en ongelooflijke dankbaarheid. Het is dankbaarheid vooraf. En dat is misschien wel de grootste sleutel die toegang geeft tot het openen van je hart, tot een gesprek met God!
13.0 Waarom lijken sommige mensen, Jezus Christus, bijvoorbeeld beter met God te kunnen communiceren dan anderen?
Wel, omdat sommige mensen bereid zijn werkelijk te luisteren. Zij zijn bereid te horen, zij zijn bereid zich open te blijven stellen voor communicatie, zelfs wanneer het beangstigend, gek of zelfs gewoonweg verkeerd lijkt. Zij blijven volharden in hun zoektocht naar God. Als iets wat een wetenschapper onderzoekt niet werkt, dan zet hij al zijn uitgangspunten overboord en begint opnieuw. Alle grote ontdekkingen zijn gedaan door een bereidheid, en het talent om ongelijk te durven hebben. En daar over gaat het nu. Je kunt God pas kennen als je gestopt bent jezelf te vertellen dat je God al kent. Velen denken dat ze God al kennen door de gecreëerde godsbeelden van anderen. Je kunt God pas horen als je stopt te denken dat je Hem al hebt gehoord. 'Ik kan jou pas mijn Waarheid vertellen als je stopt Mij jouw waarheid te vertellen', zegt God in de boeken van Neale Donald Walsch.
De mensen verwachten namelijk niet dat God, als Hij zich direct tot je richt in een gebed, praat als de buurman of buurvrouw. Het taalgebruik moet een zekere éénmakende, om niet te zeggen vergoddelijkende structuur bezittten. Een zekere waardigheid. Een element van goddelijkheid, 'hoog verheven boven de mens'. Daarom hebben mensen het idee dat God zich slechts in één vorm - de 'God van Abraham' - kan vertonen. En alles wat die vorm geweld aandoet, wordt als godslastering, als ongeloofwaardig gezien. 'Dit kan niet. God spreekt niet rechtstreeks tot mij. Ik ben onwaardhig om met God te spreken. Dus het moet de duivel wel zijn. Daarom bid ik maar mijn zegje op, in de hoopt dat God het hoort'.
14. 0 Mediteren 'Het oude bidden vervangen voor het nieuwe bidden; een gebed van dankbaarheid'
Het nieuwe bidden is een vorm van oefenen in het vinden van je waarheid. Het nieuwe bidden is daarom te vergelijken met het mediteren. Het nieuwe bidden wordt dan meer leren in contact te komen met jezelf; met je innelijke zelf. Niet een smeekbede, of een 'verzoeknummer' bij God indienen. Neen, bidden wordt dan niets anders dan je open stellen voor het contact dat God met je zoekt. Dus wacht geduldig af en forceer niets! Wacht af, totdat God je hart opent. De weg naar innerlijke vrijheid staat dan open. Meer hoef je niet te doen!
Maar wanneer jij ervan overtuigd bent, dat God slechts op één manier in jouw leven kan optreden, wanneer jij denkt dat God maar één uiterlijk heeft, stem of bestaansvorm heeft, dan zal je God nooit 'zien' of ontmoeten. Misschien besteedde jij je hele leven aan het zoeken naar God door je ritueel gebedje dagelijks op te zeggen en je vindt Haar maar niet. Omdat je op zoek bent naar een Hem. Maar realiseer je dat God ALfa en Omega is. Het Begin en het Einde, de Som en de Substantie. De God en de Godin, God is ALLES. God is in bedroefdheid en in vrolijkheid, in het onaangename en het aangemame. God is aanwezig in alles, omdat God het Leven is.
Als je lang genoeg mediteert, onthult de waarheid zichzelf aan je. Alleen als door je bereidheid de waarheid te zien, gebeurt er iets, wordt je als het ware zuiverder van binnen en daardoor worden er stukjes waarheid beschikbaar voor je geest. In de diepte zitten emoties verborgen die je liever bedekt houdt waar je bang voor bent, die er soort monster zijn geworden, gevangen in je geest. Sommige van die innerlijke monsters blijken helemaal geen monsters te zijn, alleen maar angst. Zodra je de waarheid gaat vertellen aan jezelf, merk je dat het gewoon emoties zijn. Je kweekt een soort intimiteit met jezelf met je gevoelens en emoties als je dat doet. Je angsten, je ergenissen, je verveling wat het ook is je raakt ermee vertrouwd, je leert er de waarheid over kennen.
Hoe bereiken we dat vredige plekje?
Hoe bereiken we dat vredige plekje in onszelf, waar we niets hoeven te doen en simpelweg kunnen zijn?
Leer de geest - de oneindige gedachtestroom - onder controle te krijgen. Leer de geest bewust af te remmen door te besluiten dat je geen haast meer hebt tijdens je gebed. Door meer aandacht te besteden aan je ademhaling tijdens het gebed. Door ongewenste gedachten te vervangen door nieuwe patronen met levendige beelden, die ons kunnen helpen om ons bewustzijn terug te brengen naar onze diepe innerlijke vrede en liefde. Mediteren, mantra's reciteren, wandelen in de natuur, creatief zijn heeft als doel om in contact te komen met je innerlijke of hogere Zelf, je ziel. In contact te komen met de Universele Levensenergie; Eén te zijn met de Kosmos.
Wanneer je bewust wordt wat er zoal in je bewustzijn - de geest - zich afspeelt, kun je in contact komen met je eigen innerlijke kracht om van daaruit verder te gaan leren. Je voelt wat voor jou wezenlijk is, wat je innerlijke - je ziel - verlangt en wilt, en hoe je dat kunt verwezenlijken. Door in contact te komen met je Zelf onstaat er een innerlijke vrijheid, die aangeeft welke kant(en) je uit kunt gaan, als je dat wenst. Je ziel is je enige vriend, je enige zuiver energiebron van waaruit de ziel al haar zuivere gedachten laat ontstaan. Je ziel vertegenwoordigt jouw vrije wil en is de 'toegangspoort' tot God!
'Ik gelooft in God zoals een blinde gelooft in de zon. Niet omdat hij ze ziet, maar om dat hij ze voelt!'
Hoe je tot stilte komt 'Hoe nu bidden?'
Gebed wordt soms een gesprek met God genoemd. Maar wat is dat voor een gesprek als de één alleen maar spreekt en de ander geen kans krijgt een antwooord er tussen door te zeggen? Toch is dit de manier waarop veel mensen het gebed zien. 'Zij praten tegen God, maar luisteren zelf niet'. Een eenrichtingsverkeer-gesprek. Misschien komt dat doordat ze er nooit goed in onderwezen zijn, maar het kan ook zijn dat ze bang zijn voor mogelijke 'consequenties'; wat ze niet liever onder ogen willen zien of willen weten. Daarom zou het kunnen zijn dat het veiliger is om naar niet te luisteren. Misschien zegt God onverwachts wel vervelende, nare dingen tegen ons; Hij trapt als het ware op onze ziel, want wij zijn van mening dat we het toch zo goed doen.
Maar stel dat we toch bereid zijn om te luisteren, hoe pakken we dit aan?
Wel op de eerste plaats - om ons te openen voor wat God ons te zeggen heeft - moeten we leren stil te zijn. We moeten niet alleen stoppen met praten, maar ook het actieve denken stil leggen. De geest - het denkproces - kan daarin actief en passief meewerken. Als we luisteren naar God, werkt onze geest passief. De geest (niet de ziel) zet dan de vooroordelen opzij over wat God waarschijnljik te zeggen heeft en weigert te redenen of te analyseren, maar wacht gewoon af wat er komen zal. Dus een passieve luisterhouding is een eerste vereiste. Deze passieve, luisterende houding is de eerste stap die we moeten zetten als we intiem met God willen worden en zijn. Het kan weken, maanden zelfs jaren duren voordat je tijdens derglijke stilte-momnet het gevoel hebt van Gods aanwezigheid; dat God zelfs tot je spreekt door de werking van onze ziel en geest. Maar vaak is er geen duidelijke boodschap van God - 'Een (persoonlijk) gesprek met God' -, zoals Neale Doanal Walsch het heeft mogen ervaren. En dat komt omdat wij allemaal ontzettend veel moeite hebben met het stil-zijn; het aandachtig leren luisteren, het naar binnenin gaan. Niet in ons hoofd zitten, maar in ons hart zoeken. Soms is er zelfs geen besef van Gods tegenwoordigheid en desondanks voelen we dat we onze tijd niet hebben verloren. Elke gedachte en elk opkomend gevoel wordt vroeg of laat aan de rivier overgedragen. En die rivier stroomt uiteraard naar de zee. Dat is haar laatste rustplaats. Als zij eenmaal in de zee is, heeft de rivier - je gedachtestroom - geen afzonderlijke identiteit meer, en jij en ik evenmin. Dan word je één met het Geheel, met de kosmos, met Al, |Alles-Wat-Is|. Hoewel je geen enkel bewijs voor Zijn aanwezigheid, de goddelijke Eenheid hebt, blijkt ineens - zodra je 'wakker' wordt - de tijd rap voorbij is gegaan. Je dacht 10 minuten te 'luisteren', maar het werd meer dan een half uur of zelfs een heel uur!
Hoe kunnen we die onaangename, willekeurig opkomende gedachten - lastige stemmen of 'binnendringers'- kwijt raken?
De twee vervelendste en moeilijkste onderwepern die permanent in onze hersenen circuleren zijn wel angst en vrees. Vrees vooor de toekomst, angst over het verleden. Om innerlijk stil te worden en het lukt moeilijk dan is het eerste waar je aan moet denken, is ons lichaam. Ten gevolge van angst en vrees gieren de stresshormonen door het lichaam: de bijnieren en dus het hormoonstelsel is in volle staat van paraatheid gebracht om te 'vechten-of-te-vluchten'. Als je bijvoorbeeld kwaad of angstig bent, wordt het lichaam - de spieren - extra (onbewust) gespannen. Door het activeren van de bijnieren wordt extra adrenaline in het bloed gepompt. Het hart begint sneller te kloppen en je begint sneller te ademhalen. Het lichaam zegt als het ware tegen de ziel - je bent een drieledig wezen; ziel, geest en lichaam - 'Kijk uit je bent in gevaar, pas op'. Ook als je niets hebt om bezorgd te zijn, dan zullen de hersenen wel een denkbeeldige zorg 'uitvinden', om dat angstige gevoel ter rechtvaardigen. Besef, dat er geen scheiding bestaat tussen hoofd en hart én .... dat er geen scheiding bestaat tussen God en de mens; jij en ik!
Gelukkig bestaat er één middel tegen die toestand van 'overspannenheid'; de stress. We kunnen ons lichaam leren zich te ontspnannen, zodat ook de geest - de rondmalende gedachtestroom - stil wordt. Dit kunnen we leren door fysieke ontspanningsoefeningen - bijvoorbeeld yoga-oefeningen - regelmatig te doen. De stilte van het lichaam bevordert de stilte van de geest, en de stilte van de geest stelt ons in staat ons voor God te openen, naar Hem te luisteren. Ontspanning is geen doel op zich, maar het is een middel om tot een grotere concentratie te komen. Hoe meer je ontspannner bent, des te meer zul je open staan voor het contact met God. Fysieke en geestelijke ontspanning is een fundamenteel onderdeel van de grammatica van het gebed. Gebed is ten minste een meditatieve oefening met ongekende therapeutische effecten.
Stilte is de zendtijd van de Heilige Geest!
Naar binnenin gaan
Er is nog één waarheid van belang voor de vereniging met God, namelijke God is te vinden in onszelf! Natuurlijk kunnen we God overal vinden, want God is vertegenwoordigd in alles! Zelfs in het kleinste mogelijke atomaire deeltje dat wij kennen, maar ook in de planten, bomen , dieren en bloemen ....... zeker in ieder levend schepsel. Maar binnenin onszelf hebben we de grootste zekerheid Hem te vinden. De Griekse filosofen, de Middeleeuwse mystici, geleerden en religieuze leiders uit het Oosten en Westen hebben de ziel omsvchreven als: 'ongrijpbaar, onstoffelijk en mysterieuze deel van de mens'; 'het niet-stoffelijke gedeelte van waaruit de mens leeft'. De oude geestelijke wijsheid spreekt daarentegen al eeuwen over dat God 'inwonend' is. Anderen spreken over Gods aanwezigheid in de fundus van de ziel, het fundament van de ziel. De Oosterse wijzen zeggen dat God verblijft in het hart, niet het lichamelijke hart, maar een middelpunt waarvan het lichamelijke hart slechts een symbool is. Andere schrijvers spreken van een innerlijke heiligdom waar je binnengaat als je bidt. Om God te vinden hoeven we dus niet rond te kijken. Het enige wat nodig is: Stil worden én naar binnen kijken!
De ziel is de 'individualisatie' van de Goddelijke Geest en die is |Alles-wat-er-Is|. De ziel is God in het klein; de ziel is het gereeedschap waarmee God Zichzelf uitdrukt via jou. De ziel - het innerlijke zelf of het hogere zelf, intuïtie - is de levensenergie, die in en om alle fysieke dingen heen bestaat. De ziel - een 'molecuul' van God - doordringt en omhult het fysieke lichaam. De ziel is de vertegenwoordiger van God hier op aarde die het leven mogelijken én zinvol maakt. Zonder de aanwezigheid van een ziel is intens leven niet mogelijk. De ziel weet alles en is permanent verbonden met God. Waarom dan niet je richtten tot je innelijke Zelf - je hogere Zelf, de ziel die binnenin woont?
Bidden wordt dan de Geest van God uitademen en de Geest van God indademen!
Als bidden met God praten is, is intuïtie God die met jou praat!
Hoe lang moet je stil zijn?
In het boek 'De levende Christus' van Paul Ferrini zegt Jezus: 'Tien tot twintig mnuten. Langer is ook prima, maar denk niet dat per se beter is als je langer stilzit. In plaats van langer te blijven zitten, kun je beter wat vaker periodes van stilte inlassen. Als je van elk uur dat je wakker bent tien minuten zo stil zou kunnen zijn, zou je de hemel op aarde beleven!'
15.0 Een Nieuw gebed
Het gebed van St. Frandiscus van Assi [1182 - 1226]
Franciscus, de Italiaanse grondlegger van de franciscaner orde van monniken, benaderde de religie met vreugde en een liefdevol karakter, en riep alle levende wezens op zijn broeder en zuster te zijn, vanuit de universele gedachte: 'Wij zijn allen Eén!' Het gebed brengt de wens tot uitdrukking om de spreekbuis te zijn voor Gods wensen, en is niet een verzoek om bepaalde gunsten aan een wezen buiten onszelf. Voor de meesten onder ons is dit een radicale ommekeer. Het is een eerste stap naar spirituele verlichting.
Een bijzonder verhaal beschrijft in één zin wie God werkelijk is, ....... De leermeester zei tegen een spriritueel gevorderde leerling: 'Ik zal je een sinaasappel geven als je me kunt vertellen waar God is'. De jongeman antwoordde: 'Ik zal u twee sinaasappels geven als u me kunt vertellen waar God niet is!' De moraal: God is overal!
Gebed
Heer, maak mij tot een werktuig van u vrede. Waar haat het hart verscheurt, wil ik liefde brengen: Waar beledigingen worden geplaatst, wil ik vergeving schenken: Waar verdeeldheid mensen van elkaar ver- vreemd, wil ik eenheid stichten; Waar twijfel knaagt, wil ik geloof brengen; Waar dwaling heerste, wil ik waarheid uitdragen; Waar wanhoop tot vertwijfeling voert, wil ik hoop doen herleven; Waar droefenis neerslachtig maakt, wil ik vreugde brengen; Waar duisternis het zicht beneemt, wil ik licht ontsteken; Maar dat wij niet zozeer zoeken om getroost te worden, als wel om te troosten; om begrepen te worden als wel om te begrijpen; om bemind te worden als wel om te beminnen. Want wij ontvangen door te geven; wij vinden door onszelf te verliezen; wij krijgen vergeving door vergeving te schenken; en wij worden tot eeuwig leven geb oren door te sterven.
Amen
Hans Zevenboom
|